Keynote: Christophe Brochard
Op zoek naar de zeldzaamste plantensoort op aarde:
de fascinerende wereld van de orchideeën.
De orchideeënfamilie is een unieke plantengroep. Zij hebben een extreme variatie in kleur, geur en vorm. Veel mensen associëren orchideeën met exotische gebieden, maar weinig weten dat er bijna 400 soorten in Europa voorkomen. Ze zijn te vinden in talloze biotopen, van vennen in het hoge noorden tot woestijnen in het verre zuiden. Toch komen de meeste soorten voor in kalkgebieden. Mijn passie voor deze schitterende planten wil ik graag met jullie delen. In deze voordracht neem ik jullie mee op een tocht van de Alpen tot de Atlantische kust, van Scandinavie tot Griekenland. Sommige soorten kunnen door hun zeldzaamheid worden beschouwd als mythisch. Eén daarvan behoort tot de zeldzaamste planten ter wereld.
Naar deze legendarische soort ben ik dit jaar op zoek geweest. U zult zien of ik net zo veel geluk heb met orchideeën als met libellen.
Hoe zichtbaar is klimaatverandering voor mens en dier op Spitsbergen?
Als je al meer dan 25 jaar naar hetzelfde plekje op Spitsbergen gaat, heb je een grote verandering meegemaakt.
De temperatuur stijgt haast ieder jaar tot een nieuw record, gletsjers hebben zich kilometers teruggetrokken, trekvogels hebben hun agenda moeten aanpassen en ijsberen komen steeds vaker langs. De verandering is zo groot, dat er ook steeds meer onderzoekers komen om die verandering vast te leggen. En journalisten, kunstenaars en politici om daarover aan het thuispubliek te verhalen. Wat maak je nou mee in het noordelijkste dorp van de wereld? Hoe werkt het daar? Hoe passen de dieren zich aan? Wat zijn de nieuwste resultaten? Maarten neemt je mee aan de hand van het veldwerk van de afgelopen zomer naar een spectaculaire prachtige omgeving vol alarmerende verandering, maar gelukkig nog steeds een echte wildernis, een paradijs.
Brandganzen op superfoods: Agrarisch gras als brandstof voor snellere migratie
De afgelopen decennia blijven brandganzen steeds langer in Nederland en hebben ze hun jaarlijkse migratie naar de broedgebieden rond de noordpool flink versneld. Ganzen die sneller migreren foerageren meer in agrarisch gebied waar ze sneller kunnen opvetten. Hoewel ze onderweg naar het noorden bijna geen tussenstops maken lukt het ze om voldoende reserves mee te nemen naar de broedgebieden en daar op tijd hun eieren te leggen. Deze versnelde migratie kan een goede aanpassing zijn aan toekomstige opwarming van het klimaat rond de noordpool.
Groei van Groenlandse drieteenstrandloperkuikens in een snel veranderend klimaat
Klimaatverandering leidt tot veranderingen in de interactie tussen predatoren en prooien. In de gebieden met een gematig klimaat is er veel bewijs dat door het steeds vroeger verschijnen van insekten, lange-afstandstrekkende zangvogels vaak te laat arriveren in de broedgebieden om gebruik te maken van de insektenpiek. Verminderde voortplanting en krimpende populaties zijn dan vaak het gevolg van deze mismatch tussen insektenprooien en de vogels die ze prederen. Nergens ter wereld warmt de aarde zo snel op als in de poolstreken, maar er zijn maar heel weinig beschikbare datareeksen die laten zien hoe arctische trekvogels en hun geleedpotige prooien reageren op de veranderingen in temperatuur en sneeuwsmelt. Drieteenstrandlopers hebben te maken met een zeer snel vervroegende insektenpiek maar ze passen er de timing van broeden niet op aan. Waarom niet en of en welke gevolgen dit voor de strandlopers heeft komt aan bod in deze presentatie.
Educatieve amfibieën monitoring met vrijwilligers voor bescherming in Europa (EPMAC)
Op basis van onderzoek naar amfibieën ecologie en bescherming in diverse gebieden en landen in Europa is in 2011 gestart met de EPMAC amfibieën monitoring. Deze monitoring is gericht op de gehele amfibieën gemeenschap op landschapsschaal en brengt de natuurlijke dynamiek en ontwikkelingen in de populaties in beeld. In Spanje worden twee keer per jaar onderzoeksronden uitgevoerd sinds 2011; in Polen en Frankrijk één keer per jaar respectievelijk sinds 2013 en 2015. De presentatie geeft een kijk op de amfibieën gemeenschap en de resultaten van jarenlange monitoring in Europese Biosphere Reserves.