lezing

Steden en Dorpen

27/08/2016
19:45
rode zaal

Keynote: Kamiel Spoelstra

The ‘bright’ side of paradise – wat zijn de gevolgen van de meest zichtbare vervuiling op aarde?

Verstedelijking en economische groei hebben verregaande effecten op onze leefomgeving. Een van de meest prominente effecten is de toename van nachtelijk kunstlicht. Nu, na miljarden jaren met alleen het beperkte licht van de maan en sterren ‘s nachts, wordt het nachtelijk duister plotseling – in een extreem tempo naar evolutionaire maatstaven – verstoord door de mens.Wat doet al dat nieuwe licht met organismen die zijn ontstaan in een wereld met donkere nachten? In mijn verhaal vertel ik over wat we inmiddels weten over de effecten op veel verschillende soorten, en hoe we dat onderzoeken.

 

Koos Dijksterhuis                          

De onbekommerde spreeuw

De spreeuw, de vogel die vrouwen verleidt met een bloemetje, die voetbalwedstrijden heeft gefloten en muziek van Mozart heeft gecomponeerd. Het gezelligheidsdier dat in enorme zwermen door de lucht buitelt. De vogel die altijd neuriet en zingt. De onbekommerde flierefluiter, het zonnetje uit huis.

Koos Dijksterhuis vertelt een vrolijk verhaal over de spreeuw, met dia’s, film en geluid.

 

Menno Schilthuizen

De tuinslak in de stadstuin — urbane evolutie en “citizen science”
Tuinslakken (Cepaea) worden al meer dan een eeuw bestudeerd door genetici en evolutiebiologen, omdat de erfelijk bepaalde kleurvormen van het huisje een rol spelen bij aanpassingen aan verschillende milieu-omstandigheden. Zeven jaar geleden maakte Cepaea haar debuut in de “citizen science” via het Europa-brede project Evolution Megalab (www.evolutionmegalab.org/nl). Dat project loopt nog steeds, maar komend jaar start Naturalis een nieuw, hierop gebaseerd, initiatief: een waarneming.nl app waarmee in Nederland gekeken kan gaan worden of de tuinslak zich ook aanpast aan hitte-eilanden in de grote steden.

 

Geurt Verweij 

Stadsnatuur in de kijker

Wat is Stadsnatuur? De groene ruimte in de stad herbergt een grote diversiteit aan planten en dieren. Maar de groene ruimte heeft vaak meerdere gebruiksdoelen die niet altijd even goed samen gaan  met natuur. Hoe zorg je voor meer natuurlijke diversiteit in de stad zonder dat het ten koste gaat van de andere doelstellingen ?

In de stad Groningen wordt al ruim acht jaar de natuur gemonitord. Het levert een schat aan informatie op die gebruikt kan worden om de inrichting en het beheer in de steden te verbeteren en zo de natuurlijke diversiteit te vergroten.

 

Wouter de Vries

Beheer voor Amfibieën in de Gemeente Eindhoven
De Eindhoven stad is een van de meest groene steden in Nederland. De Gemeente heeft ruim 100 poelen in beheer en er zijn meer dan 100 vrijwilligers in de poelen werkgroep. In 2014 is gestart met een inhaalslag om de poelen te optimaliseren voor de amfibieën. In de afgelopen decennia zijn er 4 bedreigde amfibieën uitgestorven in de poelen. De kamsalamander heeft nog net weten te overleven. In de winter perioden van 2014-2015 zijn ruim 30 wateren aangepakt onder begeleiding van amfibieën deskundigen (Soontiëns Stadsnatuur). De eerste resultaten van de ingrepen zijn zeer positief en er is nu een groot voortplantingssucces. De kamsalamander heeft twee wateren (her)bevolkt, vis is succesvol verwijderd uit 5 wateren en in 2 jaar niet terug. Crassula is niet teruggevonden in drie van de vier wateren.

 

Jan Doevendans

25+ jaar bescherming en onderzoek aan Huis- en Gierzwaluwen in Groningen.

Duizendpoot Jan Doevendans (1955, ecoloog) ringt en beschermt al meer dan 25 jaar (o.a.) huis- en gierzwaluwen in en om Groningen. Hij bouwt en plaatst met diverse medewerkers daarvoor eigen (multifunctionele) nestkasten en controleert die jaarlijks.

In zijn bijdrage verhaalt Jan over het wel en wee van dit fascinerende werk en geeft hij een preview van de resultaten van de 3000 adulten en pullen die tot nu van beide soorten geringd en teruggevangen of teruggevonden werden.

Voer voor iedereen die deze vogels een warm hart toedraagt!